MADDE DÖNGÜLERİ

1-Karbon Döngüsü: Karbon bütün canlıları yapısında bulunan çok önemli bir elementtir. Bu elementin temel kaynağı atmosferdeki karbondioksit gazıdır. Bitkiler karbondioksit i fotosentez olayı ile diğer canlıların kullanabileceği glikoza dönüştürürler. Bütün canlılar ( bitkiler dahil ) glikozu parçalayarak ( solunum olayı ile ) enerji elde ederler. Solunum sonucu karbondioksit gazı atmosfere geri verilir.  Ayrıca ayrıştırıcılar da  bitki ve hayvan atıkları ile ölülerini parçalayarak karbonun döngüye katılmasını sağlarlar. Bu şekilde karbon atmosfer ile canlılar arasında sürekli bir döngü halindedir.  

2-Su Döngüsü: Güneşten gelen ışınların etkisiyle su kaynaklarındaki ( göl, deniz vb. ) yerlerde su buharlaşarak atmosfere karışır ayrıca canlılardaki  terleme ve solunum olaylarında da atmosfere karışır ve bulutları oluşturur. Su buharı bu şekilde bir bölgeden diğer bölgeye taşınır. Soğuk hava ile karşılaştığında yağmur, kar veya dolu şeklinde yeryüzüne iner ve yer üstü ve yer altı su kaynaklarına karışır böylece suda karbon gibi devamlı bir döngü halindedir. 

3- Azot Döngüsü: Azot bütün canlılarda  hayatlarını devam ettirmek için çok önemli bir elementtir. DNA' nın yapısında protein ve vitamin gibi moleküllerin yapısında bulunur.  %78 oranında azot bulunmasına rağmen canlılar bu azotu kullanamaz. Bu yüzden baklagillerin köklerinde ve toprakta bulunan bazı bakteriler azot gazının azotlu bileşiklere dönüştürülerek bitkilerin kullanabileceği hale getirilir. Bu yüzden  bu bakterilere azot tutucu bakteriler denir. Bitkilerin kullandığı  bu azotlu bileşikler diğer canlılar tarafından kullanılır.  Bu azotlu bileşikler protein, vitamin gibi bitkilerde kullanılır. Ayrıca şimşek ve yıldırım olaylarında atmosferdeki azotu toprağa geçirmesine sağlar. Canlıların atıkları ve ölülerini ayrıştırıcı lar tarafından  parçalayarak yapılarını bulunan azot atmosfere geri verilir. Bu şekilde azotla canlılar ve atmosfer sürekli döngü halindedir.

PAYLAŞ :

Tweet

✚

BENZER YAZILAR